Piet van der Grift (59) zit op het terras achter zijn boerderij in Nieuwegein, omgeven door rijen appelbomen. „Ik betaal Deutsche Bank geen cent”, zegt de op één na grootste fruitteler van Nederland. Honderd hectare. Vijf miljoen kilo appels en peren per jaar. Hij voelt zich belazerd door de bank, die hem in 2011 nog met open armen had ontvangen.

Hij was klant bij Rabobank, maar stapte over naar Deutsche Bank. Ze waren erg blij met de fruitteler. De bank bood hem, zijn vrouw, zijn drie zoons en hun partners en zijn boekhouder een feestelijk diner aan om de overgang te vieren. Daarbij waren drie bankmedewerkers aanwezig. En zelfs de hoogste baas van het Utrechtse kantoor schoof nog even aan.

Maar toen hij eind dat jaar financiering vroeg om 7,5 hectare te kopen en zijn koelcellen voor fruit uit te breiden, kreeg hij nul op het rekest. En nog voor hij zich daar goed en wel boos over kon maken, volgde er een brief met de vraag of hij een andere bank wilde zoeken. Deutsche Bank ging zich richten op de echte grote klanten. Daar hoorde hij niet bij.

Ongeveer 18.000 klanten kregen dezelfde brief als fruitteler Van der Grift. De bank liet de klanten in de brief weten dat Deutsche Bank „niet langer de geschikte bank is om u de producten en diensten aan te bieden die u op dit moment afneemt”. Dat kwam omdat de bank besloten had de „focus aan te scherpen” en „de organisatie te stroomlijnen”. En dat terwijl die ruim 18.000 klanten nog maar net bij Deutsche Bank zaten.

Ze werden in het voorjaar 2010 klant bij Deutsche Bank Nederland toen de bank het bedrijfsonderdelen van ABN Amro overnam. ABN Amro moest het verplicht onderdelen verkopen van de Europese Commissie. Het was een voorwaarde die de EU verbond aan overname van ABN Amro door de Fortis, RBS en Santander. Anders zou de combinatie ABN Amro en Forits te groot worden op de Nederlandse markt. Zo kreeg Deutsche Bank Nederland er in één klap rond de 34.000 klanten bij.

Maar terwijl Deutsche Bank in 2010 nog een winnaar van de crisis leek en onderdelen van het noodlijdende ABN Amro kocht, bleek het in 2012 toch niet immuun voor de crisis. De resultaten vielen tegen, ook bij de nieuwe onderdelen. De bank leed sinds 2010 bijna 1 miljard euro verlies op die onderdelen en begon daarom met een flinke reorganisatie. Daaronder viel ook het afscheid van ruim 18.000 klanten die van ABN Amro waren gekomen.

Dat leverde voor veel klanten problemen op. Ze klaagden over de harde opstelling van Deutsche Bank. De bank was onbereikbaar volgens klanten en dacht niet mee met oplossingen. Een aantal klanten begonnen de Stichting meldpunt klachten Deutsche Bank.

Van der Grift stuurde na de brief zijn accountant op pad om een andere bank te vinden. ABN Amro bleek het gunstigst. Ze wilden Van der Grift graag als klant en financiering voor de uitbreiding was geen enkel probleem. Hij blij en Deutsche Bank blij, dacht Van der Grift. En dus stapte hij over. Maar nee. Deutsche Bank vroeg hem een boeterente te betalen van ruim drie ton, wegens het vervroegd aflossen van zijn bestaande leningen. Daar snapt hij niks van. „Zij sturen mij weg. Daar kan ík toch niks aan doen.”

Streekproducten
Schuin achter hem ligt zijn kleindochter in een kinderwagen te slapen. Zijn dochter en vrouw zijn samen aan het werk in de winkel met streekproducten naast de boerderij. Zijn drie zoons zijn even thuis, want het is nu te warm om water en voeding te spuiten. Twee wonen er met hun gezin in huizen op dit erf, de derde woont zeven kilometer verderop, op een perceel dat ze er een paar jaar geleden bij hebben gekocht.

Van der Grift: „Het bedrijf is zo groot geworden, speciaal voor de jongens. Anders had dat van mij niet gehoeven. Hoe groter, hoe meer personeel. En dat kost ook allemaal geld.” In het najaar heeft hij 125 man nodig om te plukken. Elstar, Jonagold, Coference.

Inmiddels is hij over naar ABN Amro, heeft hij uitgebreid en staan de koelcellen er. Maar de claim van Deutsche Bank hangt nog altijd boven zijn hoofd. Onderhandelen heeft niets geholpen. Deutsche Bank is een tijdrovende en kostbare juridische procedure tegen hem begonnen. Hij is inmiddels 70.000 euro aan advocaatkosten verder, want hij peinst er nog steeds niet over om ruim 3 ton euro aan zogeheten vergoedingsrente aan Deutsche Bank te betalen.

Gisteren troffen fruitteler Van der Grift en vertegenwoordigers van Deutsche Bank elkaar voor de rechter in Amsterdam in deze zogenoemde bodemprocedure. Deutsche Bank eist nog steeds de vergoedingsrente van ruim 3 ton euro.

Volgens de advocaat van Deutsche Bank is Van der Grift zelf opgestapt. Het klopt dat hij geen nieuwe financiering kreeg voor de aankoop van nieuwe percelen en het uitbreiden van zijn koelcellen. Deutsche Bank vond dat geen goed idee. Maar zolang zijn bestaande financieringen liepen, mocht hij klant blijven. Dat hij dus naar ABN Amro overstapte, was zijn eigen keus. En dus wil Deutsche Bank dat hij de vergoedingsrente betaalt.

De rechter vraagt hoe Van der Grift zich onder situatie voelt. De fruitteler heeft de hele ochtend nog niets gezegd en kijkt stug voor zich uit met zijn armen over elkaar. „Ik ben eerst met veel bombarie binnengehaald en nu zit ik voor het eerst van mijn leven in een rechtbank.” Tja, zegt de rechter met een glimlach, dat kunt u ook beter zo houden. „De helft gaat ontevreden naar huis.”

Bovendien, voert Van der Grift aan, wist Deutsche Bank al lang dat hij wilde uitbreiden, toen hij juichend werd binnengehaald, en dat hij dus een nieuwe financiering nodig had. Maar die hebben ze gewoon geweigerd vanwege de strategische heroriëntatie. Een vertegenwoordiger van de Deutsche Bank geeft toe dat hij wist van de plannen van Van der Grift.

Dan vraagt de rechter of de partijen op de gang nog willen onderhandelen. „Ik begrijp dat het voor u beiden principieel is. U denkt: ik ben er uitgesodemieterd en dan moet ik ook nog betalen. De bank denkt: als we nu een deal sluiten, staan er volgende week 18.000 klanten op stoep. Het is puur zakelijk. Maar als ik een oordeel uitspreek is het zwart wit.” De bank en de fruitteler geloven het wel. Geen onderhandelingen meer. Over twaalf weken doet de rechter uitspraak.

Een woordvoerder van Deutsche Bank laat na afloop weten dat met 97 procent van de 18.000 klanten die gedwongen moesten vertrekken de boel is opgelost. „We zijn nog met 400 klanten in onderhandeling. Waarschijnlijk komen we er met 200 niet uit. Die komen bij bijzonder beheer terecht.” Volgens de woordvoerder is de zaak-Van der Grift een uitzondering. „Hij hoefde niet weg zolang zijn kredieten liepen. Hij koos zelf voor een overstap naar ABN Amro.”

Maar volgens advocaat Marianne Adema van het klachtenmeldpunt zijn er nog genoeg klanten van Deutsche Bank met problemen, zoals Van der Grift. „Er zijn circa 4.000 klanten zoals hij met langlopende leningen. Als zij overstappen naar een andere bank zegt Deutsche Bank dat ze dat vrijwillig doen, omdat de financiering nog niet afgelopen is. Dan moeten ze contractueel een vergoedingsrente betalen. Maar Deutsche heeft aangegeven dat ze van die klanten af willen als de financiering verlopen is. Dan gaat een klant in de tussentijd natuurlijk op zoek naar een nieuwe bank, zeker als Deutsche niet bereid is verdere investeringen te financieren.”
Deutsche Bank Klanten eerst gewild, daarna gedumpt

Deutsche Bank nam in april 2010 verschillende onderdelen over van ABN Amro. ABN Amro moest die verkopen van de Europese Commissie, nadat het door Fortis was overgenomen in 2007. Anders zou Fortis te groot worden op de Nederlandse markt. In 2008 raakte Fortis in problemen en werd ABN Amro gered door de Nederlandse staat.

Voor 700 miljoen euro kreeg Deutsche Bank er in één klap vijftien kantoren, ruim 1.300 man personeel en rond de 34.000 klanten bij. Deutsche Bank liet na de overname weten dat „Nederland door de aankoop een belangrijke markt is geworden voor onze zakelijke activiteiten”. ABN Amro leed een boekverlies van bijna 800 miljoen euro door de gedwongen verkoop.

Deutsche Bank kwam door de economische crisis ook in de problemen en moest flink bezuinigen. De bank maakte in september 2012 bekend dat het ging reorganiseren om kosten te besparen.

In april 2013 kregen ruim 18.000 Nederlandse klanten van Deutsche Bank een brief. Strekking: ze moesten op zoek naar een nieuwe bank. Door de „strategische heroriëntatie” was Deutsche Bank niet langer geschikt voor hen. De meesten van deze klanten waren bij Deutsche terechtgekomen door de aankoop van delen van ABN Amro.

Deutsche Bank heeft weinig plezier van de overname gehad. Zij leverde sinds 2010 1 miljard euro verlies op.

De Markthal bestaat bijna vijf jaar. Vijf roerige jaren. Om voor rust te zorgen in het befaamde complex komt ‘conflictoloog’ Theo Terdu (62) met een plan voor de veelbesproken koopkathedraal aan de Binnenrotte. ‘Ik ben onpartijdig. Niemand heeft voordeel.’
Marcel Potters 19-06-19

De bijna 5-jarige Markthal in Rotterdam kent een roerige historie. Al vóór de opening door koningin Máxima op 1 oktober 2014 was er gedoe rond de ontelbaar vaak gefotografeerde en vele miljoenen keren bezochte koopkathedraal aan de Binnenrotte, en ook daarna was het vaak verre van vredig.

Ontevreden ondernemers, een stevige strijd tegen ongedierte, zomerse hitte en menige gang naar de rechtbank; rustig is het eigenlijk nooit geweest in de Markthal, die overigens wél de ene prijs na de andere in de wacht sleepte.

Oplossingen voor conflicten kwamen en gingen. En nu is er dus troubleshooter Theo Terdu (62), eerder actief in winkelcentra zoals Palace Promenade in Scheveningen en de Heuvel Galerie in Eindhoven, die zijn tanden wil zetten in het dikke dossier dat Markthal heet. ,De roep van een club huurders is: help ons’, zegt hij. ‘Dat zijn nu nog losse uitbaters. Ik ga zorgen dat die groep weer homogeen wordt.’

Zijn plan: minder kramen, een centraal plein in de hal, één stichting die alle ondernemers vertegenwoordigt en meer logische routes door het complex.

Waar wringt de schoen volgens u op dit moment?
‘Er zijn zorgen over units die leegkomen, servicekosten waarvoor nog geen oplossing is, faillissementen. En met angst en beven wordt de hitte van de zomer afgewacht.’

Wat wilt u daaraan doen?
‘Ik ga niets juridisch doen. Da’s ook mijn vak niet. Ik wil de harmonie herstellen tussen de ondernemers en eigenaar Klépierre.’

Maar dat wordt al vijf jaar geprobeerd. Waarom zou dat u wél lukken?
‘Dat is mijn bijzondere talent. Omdat ik weet wat Klépierre nodig heeft, en ook wat de ondernemers nodig hebben. Er moet nu een duidelijk beleid komen voor de Markthal die, op z’n Rotterdams gezegd, dan maar een vreetschuur wordt. Dat zij zo. Kennelijk is dit de bestemming van de Markthal. Dan vraag ik aan Klépierre op welk niveau ze dat willen. Gaan ze alleen voor Mister Kebab, of willen ze een wat luxer segment? Of een mix daarvan? Van daaruit willen we een heel strak plan maken en alle ondernemers die daar niet in passen of aan de geeuwhonger liggen, halen we eruit. Die mogen gratis van hun huurovereenkomst af en krijgen een vertrekpremie.’

Wat heeft Markthal-eigenaar Klépierre hieraan?
‘Die heeft als groot voordeel dat ze van alle procedures af is. Ze kan bovendien iets doen aan de huurachterstanden. En als Klépierre dit winkelcentrum ooit wil verkopen, heeft ze er belang bij dat er rust komt.’

En hoe ziet de Markthal-nieuwe-stijl er in uw ogen dan uit?
‘Ik denk dat er meer verkoop in de plinten terecht moet komen, en minder kramen op de marktvloer. Zodat je een, zoals ik het noem, theaterplein creëert. Het is nu een doolhof, vooral als het volloopt met toeristen. Die open ruimte is bestemd als plek waar mensen lekker kunnen zitten, naar een show kunnen kijken of waar kookdemonstraties worden gehouden. Ik pleit voor een verstandige logistiek, zodat de doorloop ook goed is.’

Het ei van Columbus?
,Het is heel simpel: de ondernemers moeten hun brood kunnen verdienen, de huur kunnen betalen en de servicekosten kunnen opbrengen. Klépierre heeft dan gegarandeerd een constante stroom aan inkomsten. Organisatorisch stel ik voor om alle uitbaters samen te brengen onder één stichting, die zaken doet met de eigenaar. Zo heb je één hoofdhuurder, die overal verantwoordelijk voor is, of het nu de marketing is of de ongediertebestrijding. Heel overzichtelijk.’

Reactie Klépierre: ‘Meerderheid van ondernemers is tevreden’

In een reactie zegt een woordvoerster van Klépierre Theo Terdu de kennen, maar dat hij geen gesprekspartner is. ‘In samenspraak met de gemeente en de ondernemersvereniging is gekozen voor een andere partij waarmee inmiddels gesprekken hebben plaatsgevonden.’

De eigenaar van de Markthal betreurt de ontevredenheid van ‘sommige individuele ondernemers’ in de Markthal. ‘Over de genoemde onderwerpen zijn wij meermaals in gesprek geweest dan wel lopen gesprekken met de ondernemers over mogelijke verbeteringen’, aldus de zegsvrouw.

‘Gelukkig zien we dat de meerderheid van de ondernemers tevreden is, dit blijkende uit de diverse ondernemers die recent hun contract hebben verlengd.”De Markthal begroet nog steeds een ‘groeiend aantal bezoekers’. ‘Dat neemt niet weg dat wij de zorgen van individuele ondernemers begrijpen en serieus nemen en hier altijd graag over in gesprek gaan met hen.’

Klépierre blijft met de ondernemers in gesprek. ‘Binnen de mogelijkheden die er zijn voor een uniek object als de Markthal werken we waar mogelijk aan optimalisatie van de bestaande situatie. Voor Klépierre staat voorop dat de Markthal een aantrekkelijk en breed food-aanbod blijft bieden, waar ondernemers graag hun producten aan de man brengen en waar bezoekers graag komen.’